Zgodnie z Ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego, prawo pierwokupu nieruchomości rolnej w pierwszej kolejności przysługuje rolnikowi indywidualnemu. Jednak są wyjątki określone precyzyjnie w ww. ustawie, które pierwszeństwo pierwokupu dają KOWR, nawet jeżeli nabywcą jest rolnik indywidualny.
Zgodne z art. 3 ust. 7 Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, prawo pierwokupu przysługuje rolnikowi indywidualnemu, jeżeli w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie jego gospodarstwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie większej niż określona w art. 5 tejże ustawy.
A zgodnie z art. 5 Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne prowadzone przez rolnika indywidualnego oraz w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha.
Nabywana nieruchomość rolna musi być też położona w gminie, w której ma miejsce zamieszkania nabywca, lub w gminie graniczącej z tą gminą.
Jednym słowem, aby rolnikowi przysługiwało prawo pierwokupu (nad KOWR) muszą być spełnione poniższe przesłanki:
- kupującym nieruchomość rolną musi być rolnikiem (indywidualnym);
- po zakupie nieruchomości rolnej łączna powierzchnia gospodarstwa rolnego nie może przekroczyć 300 ha;
- nieruchomość rolna powiększa gospodarstwo rodzinne rolnika kupującego tą nieruchomość;
- nabywana nieruchomość rolna jest położona w gminie, w której rolnik ma miejsce zamieszkania lub;
- nabywana nieruchomość rolna jest przynajmniej położona w gminie graniczącej z gminą, w której zamieszkuje rolnik.
Rolnik indywidualny ma oczywiście prawo zakupu gruntów rolnych niezależnie od miejsca ich położenia, jednak ma to niebagatelny wpływ na prawo pierwokupu takiej nieruchomości.
Kiedy rolnik traci prawo pierwokupu na rzecz KOWR?
Rolnik indywidualny może nabywać grunty rolne niezależnie od miejsca ich położenia.
Trzeba jednak zaznaczyć, że zgodnie z art. 3 ust. 4 Ustawy o kształtowania ustroju rolnego, jeżeli nabywana przez rolnika indywidualnego nieruchomość rolna nie powiększa jego gospodarstwa rodzinnego lub jest położona w gminie, w której nie ma on miejsca zamieszkania (lub w gminie, która nie graniczy z tą gminą) to właśnie KOWR przysługuje w takim wypadku prawo pierwokupu, nawet jeśli kupującym jest rolnik indywidualny.
W takiej sytuacji sporządzana jest warunkowa umowa sprzedaży przez notariusza, który przesyła ją do KOWR. Jeżeli KOWR w terminie 1 miesiąca nie złoży oświadczenia o skorzystaniu z pierwokupu jest to sygnał do tego, że rolnik może zawrzeć umowę sprzedaży i nabyć interesujące go grunty rolne.
Źródło: https://www.farmer.pl