Podatek określany nazwą druku jego deklaracji, czyli PCC-3 to opłata, o której się często zapomina. Konsekwencje mogą być dotkliwe. Kiedy należy zapłacić podatek PCC, czyli podatek od czynności cywilnoprawnych? W jakiej wysokości i jak skorzystać ze zwolnień podatkowych?
Podatek od czynności cywilnoprawnych znany szerzej jako PCC to w istocie opłata skarbowa, która dotyczy wielu czynności nieobjętych podatkiem VAT. Została ona uregulowana ustawą z dnia 9 września 2000 roku. Jest to opłata wnoszona na podstawie naszej deklaracji. Płatnik sam musi pamiętać o jej uiszczeniu.
Od jakiej umowy płacimy PCC?
Zgodnie z ustawą podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne: about:blank
– umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;
– umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;
– umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;
– umowy dożywocia;
– umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;
– ustanowienie hipoteki;
– ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;
– umowy depozytu nieprawidłowego;
– umowy spółki.
PCC – kto powinien zapłacić podatek?
Za odprowadzenie PCC odpowiedzialne są strony wymienionych czynności cywilnoprawnych i tak w przypadku umowy sprzedaży podatnikiem jest kupujący, przy umowie zamiany – strony czynności, przy umowie darowizny – obdarowany, przy umowie dożywocia – nabywca własności nieruchomości, przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności – podmiot, który nabywa rzeczy lub prawa majątkowe, w przypadku ustanowieniu odpłatnego użytkowania – użytkownik lub nabywający prawo służebności, przy umowie pożyczki – pożyczkobiorca, a przy ustanowieniu hipoteki – składający oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki, a przy umowie spółki cywilnej – wspólnicy.
PCC od umowy sprzedaży
Podatek PCC dotyczy umów sprzedaży, których przedmiotem jest: nieruchomość, rzecz ruchoma, prawo wieczystego użytkowania, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz wynikające z prawa spółdzielczego prawo do użytkowania domu jednorodzinnego. W każdym z tych przepadków podatek PCC będzie równy 2 procent ceny transakcji sprzedaży. W pozostałych umowach sprzedaży, na przykład samochodu czy innego dobra, podatek PCC wynosi 1 procent ceny towaru.
PCC od nieruchomości
Także od umów, w których rozporządza się nieruchomością należy zapłacić podatek PCC. Jeśli zawarto umowę PCC dotyczącą zamiany nieruchomości lub dożywocia, bądź też podziału spadku, zniesienia współwłasności oraz darowizny, to stawka PCC wynosi 2 procent. Podstawą do obliczenia podatku jest cena transakcyjna.
PCC a odpłatne użytkowanie
Jeśli doszło do podpisania umowy odpłatnego użytkowania, np. wynajmu lokalu, od tejże umowy także należy zapłacić podatek PCC. Będzie on wynosił 1 procent od wartości opłaty wnoszonej na rzecz właściciela nieruchomości. Jeśli więc umowa dotyczy płatnego wynajmu lokalu, wtedy podatek PCC będzie równy wartości 1 procent rocznej opłaty za wynajem.
PCC od hipoteki
PCC jest często pomijany przy szacowaniu kosztów zakupu nieruchomości na kredyt. Co prawda wynosi jedynie 0,1 procent zabezpieczonej wierzytelności, czyli wartości kredytu hipotecznego, jednak biorąc pod uwagę, od jakich kwot może być liczony, de facto może stanowić całkiem pokaźny wydatek. Jeśli wartość wierzytelności jest nieznana wartość PCC jest stała i wynosi 19 zł.
PCC od pożyczki i spółki
W roku 2019 zmieniły się przepisy określające wysokość podatku PCC należnego o podpisanej umowy pożyczki czy też umowy ustanowienia spółki. Wcześniej podatek PCC od umowy pożyczki wynosił 2 procent wysokości pożyczki. Teraz w obu przypadkach jest on równy 0,5 procent wartości umowy.
Nieopłacone PCC
Jeśli z jakiekolwiek powodu nie zostanie złożone zawiadomienie o dokonanej transakcji obciążonej podatkiem PCC lub też jego wartość zostanie źle wyliczona, to na osoby odpowiedzialne zostanie nałożona kara. Tak samo wydarzy się w sytuacji, kiedy zostanie złożone zawiadomienie o podpisaniu umowy pożyczki, ale zabraknie dokumentacji wpływu konkretnych pochodzących z niej środków na konto bankowe strony transakcji. Zarówno w jednym jak i drugim przypadku wartość nałożonej kary równa będzie 20 procent wartości podpisanej umowy.
Wyłączenia z podatku PCC
Nie każda z wymienionych umów musi być obciążona jest obowiązkiem zapłaty PCC. Są wyjątki. Transakcją zwolnioną z opłaty PCC w myśl ustawy jest na przykład sprzedaż obcych walut. Podatku nie zapłacimy także od wszystkich czynności dotyczących nieruchomości, o ile jest nią grunt wchodzący w skład gospodarstwa rolnego. Podatku nie płaci się także od transakcji sprzedaży nieruchomości, o ile nabywcą jest jej były właściciel. Jeśli nabywamy prawa do nieruchomości w drodze odszkodowania, a od pierwotnego nabycia tejże nie minęło 5 lat, także nie zapłacimy podatku PCC. Zwolniona z opłaty jest również transakcja zamiany lokalu mieszkalnego będąca częścią wielostronnej umowy lub jeśli jej celem jest uzyskanie w zamian lokalu spółdzielczego. Ponadto z opłaty PCC zwolniona będzie transakcja zmiany prawa użytkowania nieruchomości, o ile stronami umowy są osoby z pierwszej grupy podatkowej, czyli najbliższa rodzina. Tak samo sytuacja ma się w przypadku, kiedy przedmiotem umowy jest sprzedaż obligacji, bonów NBP lub jakiejkolwiek ruchomości, której wartość nie przekracza 1000 zł. To tylko niektóre z wielu wyłączeń. Ich dokładną listę można znaleźć w ustawie.
Wyłączenie z podatku PCC – lista podmiotów
Z opłacenia podatku od umów cywilnoprawnych zwolniona jest też grupa podmiotów. Są to:
– państwa obce i ich dyplomatyczne przedstawicielstwa, organizacje międzynarodowe korzystające z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
– organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonają czynności cywilnoprawnych wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego;
– jednostki samorządu terytorialnego;
– Skarb Państwa;
– Agencja Rezerw Materiałowych;
– osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Zawiadomienie o PCC. Kiedy zapłacić?
Zawiadomienie o konieczności opłacenia podatku PCC należy wnieść w ciągu 2 tygodni od daty podpisania umowy do Urzędu Skarbowego odpowiedniego do miejsca zamieszkania. Można to uczynić on-line za pośrednictwem odpowiedniego formularza lub też formularz wydrukować i wysłać pocztą. Jeśli umowa jest częścią większej transakcji wielostronnej, możliwe jest złożenie wspólnego zawiadomienia. Właściwy będzie do tego, zamiast druku PCC-3, druk PCC-4.
Źródło: https://businessinsider.com.pl